KONSULTACJE DLA RODZICÓW

w każdy piątek w  godz. 15:30-16:30. 

 

Rozwój samoobsługi u dzieci

Kształtowanie umiejętności samoobsługi to jeden z elementów rozwoju dziecka. Podstawą nabywania umiejętności związanych z samoobsługą jest mechanizm naśladowania wzoru proponowanego przez osobę dorosłą. Samodzielność jest podstawą poczucia sprawstwa. Tutaj zaczyna się poczucie własnej wartości. Do obszarów samoobsługi można zaliczyć naukę picia, naukę jedzenia, naukę ubierania i rozbierania się, trening czystości.

Nauka picia:

3 - 6 miesięcy: gdy dorosły trzyma butelkę – dziecko wyciąga ręce i kładzie na niej dłonie;

6 – 12 miesięcy: kiedy dorosły trzyma kubek, dziecko kładzie na nim obie rączki i pije;

1 – 2 lata: dorosły podaje dziecku kubek – dziecko trzyma w dwóch rączkach i pije często rozlewając. Dziecko przytrzymując kubek z uszkami trzyma go w dwóch rączkach i pije;

2 – 3 lata: gdy dziecko dostaje kubek z uchem, trzyma go w jednej ręce i pije z niego. Podnosi kubek jedną lub dwoma rączkami i bez przechylania umieszcza go z powrotem na stole;

3 – 4 lata: dziecko samodzielnie pije z różnego rodzaju kubków i od czasu do czasu rozlewa;

4 – 5 lat: dziecko pije bez rozlewania z kubka trzymanego jedną ręką, a także z różnego rodzaju kubków i szklanek w wielu różnych sytuacjach.

 

Nauka jedzenia:

Ok 4 miesiąc – 6 miesięcy: dziecko prowadzi rączkę do buzi; pozwala karmić się łyżeczką;

6 – 12 miesięcy: dotyka i bawi się pokarmem, który można jeść palcami; trzyma jedzenie w rączkach; trzyma i zjada pokarmy, które można jeść palcami; dorosły przytrzymuje dłoń dziecka na łyżeczce – dziecko pozwala na to; przez chwilę samodzielnie trzyma łyżeczkę w zaciśniętej piąstce; dziecko próbuje przenieść łyżeczkę z zawartością do ust;

1 – 2 lata: prowadzi łyżeczkę z jedzeniem do ust – trochę rozlewa, ale nie przechyla łyżki; prowadzi łyżkę z powrotem do miski; próbuje nabierać na łyżkę jedzenie z talerza;

2 – 3 lata: samodzielnie zjada pokarmy trzymane w rączce takie jak kanapki; samodzielnie je łyżką; miesza płyny łyżeczką; przytrzymuje łyżkę palcami, a nie w zaciśniętej dłoni; nabija pokarm na widelec i prowadzi do ust;

3 – 4 lata: samodzielnie zjada cały posiłek używając łyżki i widelca;

4 – 5 lat: dziecko używa noża by rozsmarować masło;

5 – 6 lat: kroi za pomocą noża.

 

Ubieranie i rozbieranie się:

Do 1 roku życia: dziecko pomaga, pchając stopę do buta; podnosi rączkę, kiedy zdejmuje koszulkę;

1 – 2 lata: dziecko rozbiera się z kilku najłatwiejszych do zdjęcia części garderoby np. rozsznurowane buty, skarpety, rozwiązana czapka, rozpięta kurtka; pomaga przy zakładaniu niektórych ubranek; pomaga naciągnąć przez głowę koszulkę, skarpetki, spodnie, zakłada czapkę; może wykazywać zainteresowanie zapięciami i próbuje nimi manipulować;

2 – 3 lata: potrafi opuścić i ściągnąć rozpięte spodenki; zdejmuje rozpiętą koszulkę; zdejmuje przez głowę luźny sweterek; samodzielnie zakłada rozsznurowane buciki; samodzielnie zakłada luźne skarpetki; zakłada spodenki; rozwiązuje kokardkę; rozpina zatrzaski spodni; rozpina suwak w kurtce; rozpina duże guziki. Około 2,5 r.ż. często następuje odmowa wykonywania czynności związanych z samoobsługą;

3 – 4 lata: zdejmuje samodzielnie większość ubrań; samodzielnie zakłada rękawiczki z jednym palcem; rozpina mały suwak z przodu ubranka; wyjmuje pasek ze szlufki;

4 – 5 lat: samodzielnie rozbiera się; potrafi samodzielnie założyć koszulkę; zapina na sprzączkę pasek; przeciąga pasek przez szlufki; próbuje sznurować buciki;

5 – 6 lat: samodzielnie się ubiera; łączy 2 części zamka; wiąże prostą kokardę; zapina zapięcia z tyłu; zapina małe guzki. PEŁNA SAMOOBSŁUGA.

 

Trening czystości.

Obszar ten wymaga od rodziców cierpliwości, pozwolenia na liczne próby i błędy, a od dziecka optymalnego poziomu gotowości. Dziecko zaczyna korzystać z toalety / nocnika, kiedy jest na to gotowe.

Trening czystości – aspekty:

1. Gotowość.

Nie ma jasno sprecyzowanego wieku, kiedy dzieci są gotowe do korzystnie z nocnika / toalety.

2. Gotowość fizyczna – sygnały jakie daje dziecko: długi czas pomiędzy zmianami pieluszki, sucha pieluszka po drzemce, wyraz koncentracji na twarzy kiedy dziecko sika do pieluszki, niezadowolenie z powodu mokrej pieluszki.

3. Gotowość emocjonalna – opór dziecka vs entuzjazm.

4. Uwarunkowania środowiskowe np. pieluszki jednorazowe, które utrudniają dziecku trening czystości; możliwość przebywania bez pieluszki w ciepłe dni; ubieranie majtek.

 

 

Dlaczego umiejętności samoobsługowe są tak ważne i mają związek z przyszłością dziecka?

Samoobsługa kształtuje samodzielność osoby dorosłej i ma z nią bezpośredni związek. Samodzielna osoba dorosła:

• myśli samodzielnie,
• podejmuje decyzje,
• przewiduje konsekracje swoich zachowań
• ma adekwatną samoocenę,
• jest bardziej pewna siebie, niezależna,
• jest bardziej odpowiedzialna,
• łatwiej adaptuje się do nowych warunków otoczenia,
• umiejętnie komunikuje się z otoczeniem, sprawniej nawiązuje kontakty społeczne,
• podejmuje próby rozwiązywania problemów i konfliktów,
• nie boi się podejmować nowych wyzwań.

Pamiętajmy, że dziecko potrzebuje czasu oraz wsparcia osoby dorosłej w rozwoju pełnej samoobsługi. 

Bibliografia:

Cieszyńska, J., Korendo, M., Wczesna interwencja terapeutyczna. Stymulacja rozwoju dziecka od noworodka do 6 roku życia, s. 43 – 65, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków, 2014.

Duffy, R. A., Erwin Ch., Nelsen, J., Pozytywna dyscyplina. Pierwsze 3 lata życia., s. 261 –  270, Pozytywna Dyscyplina, Milanówek, 2019.

Harwas - Napierała, B., Trempała J.: Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, s. 47 – 81, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2007.

http://mamtakze.pl/jak-nauczyc-dziecko-sznurowania-butow/

Szkolenie „Terapia ręki”